Türkiye, maden zenginliği yönünden dünyanın 28’inci ülkesi konumunda bulunurken, maden çeşitliliği bakımından ise 10’uncu sıraya yer almaktadır. Ülkemizde 90 çeşit madenin 77 tanesi bulunurken, 13 tanesi bulunmamaktadır. Türkiye’de bulunan madenler arasında bor, linyit, mermer, perlit, pomza, feldspat, bentonit, barit, manyezit, sodyumsülfat, kayatuzu, trona, jips, stronsiyum tuzları, zeolit, olivin, asbest, lületaşı, sepiyolit, profilit, dolomit, kalsit, fluorit, kuvars-kuvarsit, siliskumu, zımpara, diyatomit, kireçtaşı gibi önemli kaynaklar yer almaktadır.
Türkiye’de en çok bulunan maden çeşidi ise kireç taşının bir türü olan dolomittir. Sonrasında ülkemizde en çok bulunan madenler; mermer, linyit kömürü, taş kömürü, kaya tuzu, bor, ponza ve bakırdır. Bu madenlerin çoğu Marmara Bölgesi’nde yoğunlaşmıştır. Örneğin; mermer Balıkesir’de Edremit-Havran-Eymir-Ayvalık-Ayazmant bölgelerinde; linyit kömürü Bursa’da Orhaneli-Keles-Mustafakemalpaşa bölgelerinde; taş kömürü Zonguldak’ta; kaya tuzu Kocaeli’de Tuzla bölgesinde; bor Bilecik’te Bozüyük bölgesinde; ponza Sakarya’da Hendek bölgesinde; bakır Kırklareli’de Lüleburgaz bölgesinde çıkarılmaktadır.
Türkiye’de bulunan diğer önemli madenlerden bazıları ise şunlardır:
Demir: En çok Doğu Anadolu’da çıkarılır. Özellikle Sivas (Divriği-Gürün), Malatya (Hekimhan-Hasan Çelebi), Balıkesir (Edremit-Havran-Eymir-Ayvalık-Ayazmant), İzmir (Torbalı), Kütahya (Simav), Hatay (Kırıkhan-Payas), Sakarya (Çam dağı) Bingöl, Kahramanmaraş, Düzce, Kayseri gibi merkezlerde çıkarılır.
Bakır: Artvin (Murgul), Kastamonu (Küre), Elazığ (Ergani-Maden), Rize (Çayeli) bölgelerinde çıkarılır.
Boksit: Konya (Seydişehir), Antalya (Akseki), Adana (Saimbeyli), Muğla (Milas) bölgelerinde çıkarılır.
Bor Mineralleri: Balıkesir (Bigadiç-Susurluk-Sultançayırı), Bursa (Mustafakemalpaşa), Kütahya (Emet) ve Eskişehir (Seyitgazi) bölgelerinde çıkarılır.
Manganez: Zonguldak (Ereğli), Artvin (Borçka), Denizli (Tavas) bölgelerinde çıkarılır.
Krom: Elazığ (Guleman), Muğla (Fethiye – Milas – Marmaris – Dalaman Köyceğiz), Denizli (Acıpayam), Bursa (Orhaneli) bölgelerinde çıkarılır.
Türkiye’de En Çok Bulunan Rezerv Madenler
Rezerv olarak Türkiye’de en çok rezervi bulunan maden çeşidi, kireç taşının bir türü olan dolomittir. Türkiye’deki dolomit rezervinin yaklaşık 15,8 milyar ton olduğu belirtilmiştir.
Sonrasında en çok bulunan madenler ise şunlardır:
Bu madenlerin yanı sıra Türkiye’de altın madeni rezerv miktarı da yaklaşık 7 bin ton dolaylarındadır.
Türkiye’de bulunmayan madenler arasında ise elmas, platin, uranyum, kobalt, nikel, kalay, kurşun, çinko, alüminyum, magnezyum gibi madenler yer almaktadır. Bu madenlerin bulunmamasının sebebi ise ülkemizin jeolojik yapısıyla ilgilidir. Ülkemiz her ne kadar fay hatlarıyla dolu olsa da, ne elmasların yeryüzüne çıkacağı kadar toprak hareketliliği ne de elmasları püskürtecek volkanik bir hareketlilik saptanmamıştır.
Sonuç olarak, Türkiye’de çok sayıda ve çeşitli maden kaynakları bulunmaktadır. Bu kaynaklar ülke ekonomisi için önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. Ancak, bu kaynakların verimli ve sürdürülebilir bir şekilde kullanılması için gerekli yatırım, araştırma ve planlama yapılması gerekmektedir. Ayrıca, maden çıkarma faaliyetlerinin çevreye ve insan sağlığına zarar vermemesi için gerekli önlemler alınması da önemlidir.
Türkiye’de Bulunmayan Madenler
Türkiye’de çıkarılmayan toplam 13 adet maden bulunmaktadır. Bu madenler şunlardır:
- Platin
- Kalay
- Korendon
- Elmas
- Güherçile
- Vanadyum
- Lityum
- Potas
- Zirkon
- Bromiyot
- Rutil
- Kolombiyum
- Sillimanitandaluzit
Bu madenlerin çoğu, dünya genelinde başka ülkelerde çıkarılmaktadır.
